MIneral di Malaysia

 Mineral adalah merupakan bahan utama yang membentuk jasad bumi dan planet. Mineral adalah suatu bahan hablur pejal yang terbentuk secara semulajadi selalunya melalui proses inorganic (tidak berbentuk,berhayat). Ia mempunyai sifat fizikal yang homogeny dan mempunyai komposisi kimia yang tersendiri.

AMBER
Amber atau lebih dikenali di Malaysia sebagai damar merupakan fosil resin
pokok. Namanya diambil daripada perkataan arab iaitu ambergris yang
merujuk kepada bahan berminyak dan berbau wangi yang dikeluarkan oleh
sejenis ikan paus. Disebabkan ia terjadi dari resin pokok, kadang-kala boleh
didapati serangga atau debunga berada didalam amber. Kekerasan amber
adalah 1-3 bergantung kepada jenis dan asalnya. Contohnya, amber dari
Myanmar adalah paling keras iaitu 3. Manakala amber Baltic mempunyai kekerasan 2-2.5 amber Dominican pula mempunyai kekerasan1-2. Specific gravity amber adalah 1.05-1.2 dan boleh terapung di dalam air masin atau air laut. Ia boleh menjadi lembut apabila dibakar malah boleh terbakar. Selain itu,
ia juga mempunyai sedikit ciri flourecence dan boleh tercas apabila digosok. Amber biasanya boleh ditemui dalam warna kuning, jingga, merah, putih, perang, hijau dan kebiruan. Ia bolek dijumpai ditempat yang terdapat banyak batu arang seperti di Bau, Sarawak.

ARSENOPIRIT / ARSENOPYRITE
Mendapat nama dari komposisi unsur utamanya arsenik. Berwarna
putih perak dan kelabu yang berkilauan logam. Ia boleh melarut di
dalam larutan asid nitrik. Mempunyai sistem hablur Ortorombik,
kekerasan 6 dan graviti tentu 5.9 – 6.2. Biasanya mempunyai bentuk seperti kristal dan granular serta masif. Kegunaan utama mineral ini ialah sumber logam arsenik yang digunakan sebagai bahan tambahan dalam pembuatan cat, pencelup, racun serangga dan bahan peluntur kaca. Seringkali terdapat oleh logam emas dan pirit di dalam mineral ini. Antara tempat mudah di dapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Bukit Besi, Terengganu dan di Lancang, Pahang

BAUKSIT / BAUXITE
Terbentuk apabila tindakan laluhawa berlaku kepada batuan yang mempunyai kandungan Aluminium Silika yang tinggi. Aluminium diasingkan oleh tindakan hujan dan aliran air di dalam batuan yang membawa silika ke tempat lain dan meninggalkan sebatian Hydrous Aluminium Oksida. Jadi ia merupakan campuran pelbagai jenis Aluminium Hidroksida dan Aluminium Oksida seperti Gibsite [Al(OH) 3 ] berwarna putih, Boehmite [AlO(OH)] berwarna putih dan Diaspore [AlO(OH)] berwarna kelabu, perang dan merah jambu. Mempunyai warna yang terang seperti merah, jingga, perang dan putih kelabu. Bentuk
yang paling biasa ditemui ialah granular seperti tanah merah (laterit) dan ia rapuh mudah dipecahkan. Kegunaan ialah sumber logam aluminium dalam pembuatan aloi, peralatan pendawaian elektrik dan pelbagai barangan yang memerlukan bahan yang tahan karat dan ringan. Lokasi utama mineral ini ialah di sekitar kawasan Pengerang dan Teluk Romania, Johor.

BERYL
Mendapat nama daripada perkataan greek beryllos yang merujuk
kepada warna air laut yang hijau kebiruan. Mempunyai kekerasan 7.5-
8 dan mempunyai system hablur heksagonal. Beryl mempunyai gravity tentu 2.63–2.80 dengan kilauan berkaca samada lutsinar ataupun lutcahaya. Terdapat pelbagai warna beryl yang boleh kita temui seperti tidak berwarna (goshenite), merah jambu (morganite), merah (bixbite), kuning cerah (golden beryl), kuning kehijauan (heliodor), hijau (emerald), biru (aquamarine) dan biru gelap (maxixe). Walau bagaimanapun beryl yang tulen adalah tidak berwarna manakala beryl merah amat jarang ditemui. Antara tempat yang boleh ditemui adalah seperti Simpang Pulai, Perak.

BARITE
Barite adalah mineral yang mengandungi barium sulfat. Namanya
berasal daripada perkataan greek yang bermaksud berat. Ia
mempunyai kekerasan 3-3.5 dan spesifik graviti 4.3-4.5. Manakala
sistem hablurnya pula terdiri daripada sistem orthorhombik. Barit
boleh ditemui dalam warna yang pelbagai seperti tidak berwarna,
putih, biru, hijau, kuning dan merah. Barite banyak digunakan dalam kerja-kerja eksplorasi penggalian minyak dan gas. Kegunaan lain barite ialah dalam pembuatan kereta, elektronik, skrin tv, getah, pemberat dalam eksplorasi penggalian minyak,seramik, cat dan kertas. Antara tempat yang boleh ditemui adalah seperti di Bukit Pencuri, Kelantan,Tasik Kenyir dan Kuala Berang, Terengganu.

DOLOMITE
Dolomite mendapat nama sempena ahli geologi Perancis Déodat de
Dolomieu yang merupakan orang pertama menerangkan tentang
dolomite iaitu sejenis batuan karbonat yang bertanggungjawab terhadap bentuk dan warna gunung tersebut. Ia boleh dijumpai dalam warna putih, kelabu ke merah jambu. Dolomite mempunyai kekerasan 3.5-4 dan spesifik graviti 2.84-2.86. ia mempunyai sistem hablur trigonal dengan kilauan berkaca hingga ke bak mutiara. Dolomite biasanya digunakan dalam pembuatan barangan
hiasan, agregat dalam konkrit dan juga sumber magnesium oksida. Ia biasanya wujud bersama batu kapur. Ianya boleh ditemui di Sungai Siput, Perak.

EMAS / GOLD (Au)Emas merupakan mineral yang sukar untuk didapati dan mempunyai nilai yang tinggi. Ia merupakan mineral yang tumpat, lembut, berkilat, dan merupakan mineral yang paling mudah ditempa serta elastik. Biasanya ia dijumpai bersama sedikit perak, tembaga dan kadang kala besi. Emas mempunyai kekerasan 2.5-3 dan spesifik graviti 15.5-19.3 dimana 1.93 merupakan emas tulen. ia mempunyai kilauan berlogam dan mempunyai system hablur isometric, octahedral dan dodecahedral. Walaupun begitu bentuk ini amat jarang ditemui dan biasanya dijumpai dalam bentuk ketulan kecil (nugget), kepingan dan wayaran halus. Antara kegunaan emas adalah dalam pembuatan barangan kemas, perhiasan, pendawaian elektrik dan elektronik, dan pergigian. Antara tempat yang boleh ditemui ialah di Penjom dan Sungai Aur, Pahang serta Lubuk Mandi Rusila,Terengganu.

FELDSPAR
Feldspar adalah kumpulan mineral yang paling besar didalam kerak bumi meliputi 60% secara keseluruhannya. Perkataan feldspar berasal daripada perkataan German feld bermaksud padang dan spat iaitu batu yang tidak mengandungi bijih. Terdapat dua jenis feldspar iaitu feldspar ortoklas dan feldspar plagioklas. Feldspar ortoklas mempunyai sistem hablur monoklinik dan mempunyai warna krim ke merah jambu dengan kekerasan 6. Bagi feldspar plagioklas pula mempunyai system hablur triklinik dan menpunyai warna putih ke kelabu dengan kekerasan 6-6.5. Feldspar banyak digunakan dalam industri negara seperti dalam pembuatan kaca, seramik, pembuatan jubin lantai, dan bahan penambah dalam cat, plastik dan getah. Antara tempat yang boleh ditemui adalah seperti di Gua Musang, Kelantan.

FLORIT / FLUORITE
Mudah dikenali kerana berwarna hijau dan ungu. Ia mempunyai kekerasan yang rendah iaitu 4.0 graviti tentu 3.1 dan boleh melarut di dalam asid sulfurik. Mendapat nama dari kandungan unsur di dalam mineral ini iaitu Florin. Ia mempunyai sistem hablur kubus dengan kebanyakannya muncul sebagai butiran kasar hablur dan biasanya bersatu dengan batuan igneus sebagai mineral sampingan. Kegunaan utama mineral ini sebagai bahan utama pembuatan asid hidrofluorik dan bahan seramik. Antara tempat mudah di dapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Lancang, Pahang dan Lombong Tekah Gopeng Perak.

GALENA
Mendapat nama dari ahli semulajadi Roman, Pliny yang menggunakan nama Galena untuk merujuk kepada bijih Plumbum. Berwarna kelabu timah dan kadang kala berwarna kelabu sebam dengan kilauan logam cerah. Ia terbina dari sistem hablur kubus dan selalu muncul dalam bentuk masif, hablur kecil, granular dan diselaputi mineral dan batuan lain. Ia mempunyai kekerasan 2.5 dan graviti tentu 7.2 – 7.6. Galena merupakan mineral yang sangat berat berbanding dengan air dan mudah diasingkan dari bahan lain. Ia juga melarut di dalam asid nitrik sejuk untuk proses pengenalpastian. Kegunaan utama galena ialah
sumber Plumbum dengan 87% kandungan dan biasanya mempunyai 1% kandungan Argentum (perak) dari keseluruhan mineral. Plumbum digunakan di dalam pembuatan bateri, perpaipan, campuran bahan bakar dan sebagai mineral sampingan yang bernilai tinggi untuk kegunaan lain. Antara tempat mudah di dapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Bukit Besi, Terengganu.

GARNET
Garnet merupakan kumpulan mineral yang telah digunakan sejak zaman tembaga lagi sebagai batu permata dan bahan pelelas. Kebiasaannya dijumpai dalam warna merah tetapi walau bagaimanapun ia juga boleh didapati dalam beberapa warna yang lain seperti oren, kuning, hijau, biru, ungu, perang, hitam, merah jambu dan tidak berwarna. Nama garnet berasal daripada perkataan latin iaitu granatus (grain). Ia mempunyai kekerasan 6.5-7.5 dan indeks biasan 1.72-1.94. Garnet mempunyai gravity tentu 3.56-4.32 dengan system hablurnya berbentuk isometric. Terdapat enam spesis garnet yang dikenalpasti berdasarkan komposisi kimia iaitu pyrope (Mg 3 Al 2 Si 3 O 12 ), almandine (Fe 3 Al 2 Si 3 O 12 ), spessartite (Mn 3 Al 2 Si 3 O 12 ), andradite (Ca 3 Fe 2 Si 3 O 12 ), grossular (Ca 3 Al 2 Si 3 O 12 ), uvarovite (Ca 3 Cr 2 Si 3 O 12 ). Ia boleh dijumpai di Gunung Jerai, Kedah.

GYPSUM
Gypsum adalah mineral yang terjadi hasil daripada kalsium sulfat terhidrat. Nama gypsum berasal daripada perkataan greek  yang bermaksud kapur atau plaster. Ia mempunyai kekerasan 2 dengan graviti tentu 2.31-2.33. Gypsum mempunyai sister hablur monoklinik dengan kilauan berkaca dan bak mutiara. Biasanya gypsum adalah tidak berwarna hingga ke putih tetapi disebabkan sedikit ketidaktulenan (impurities), ia boleh dijumpai dalam warna kuning, tan, biru, merah jambu, perang, perang kemerahan dan kelabu. Gypsum biasanya banyak digunakan dalam pembuatan gypsum board, kapur tulis, baja, simen, dan air penyejuk badan.

HALITE
Halite adalah sejenis mineral yang terbentuk daripada natrium klorida (NaCl). Biasanya ia lebih dikenali sebagai garam batu atau garam bukit. Mineral ini biasanya dijumpai dalam warna seperti tidak berwarna kekuning, tetapi terdapat juga yang berwarna seperti biru cerah, biru gelap dan merah jambu bergantung kepada jumlah dan jenis ketidaktulenan (impurities). Halite mempunyai system hablur isometric dengan kekerasan 2-2.5. Ia mempunyai kilauan
berkaca dan gravity tentu 2.1 serta mempunyai rasa masin apabila dirasa dengan lidah dan boleh larut dalam air. Halite banyak digunakan di dalam kes seperti mencairkan salji pada musim sejuk.

HEMATITE
Mendapat nama dari bahasa Greek, Haimatites yang bererti seperti darah yang merujuk kepada serbuk hematit yang berwarna merah. Biasa ditemui berwarna merah gelap, hitam dan perang dalam bentuk reniform (bentuk buah pinggang), kristal dan masif. Sistem hablurnya dari kategori trigonal. Mempunyai kekerasan yang tinggi 6.5 dan graviti tentu 5.2 – 5.3. Ia mempunyai kira-kira 70% ferum berbanding magnetit dengan 72% ferum di dalam peratusan komposisinya dan menjadi sumber bijih besi yang penting dalam industri perlombongan. Oleh kerana kandungan ferum yang tinggi ia juga melarut di dalam asid hidroklorik dan meninggalkan corekan berwarna merah ceri atau merah perang apabila dicorekkan pada permukaan porselin kasar. Antara tempat mudah didapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Pelepah Kanan, Johor dan di Temangan, Kelantan serta Chenderoh, Perak

ILMENITE
Ia berwarna hitam dan hitam keperangan serta mempunyai kilauan separametalik dan kadang-kadang kusam. Terbina dari kategori sistem hablur heksgonal dan mudah ditemui dalam bentuk hablur, granular seperti pasir hitam dan kepingan kecil. Ia mempunyai kekerasan 5 dan graviti tentu 4.72. Kandungan titanium didalam mineral ini ialah 32.5% dan ferum 36.8% selebihnya adalah oksigen. Ia mempunyai ciri kemagnetan yang kuat kerana kandungan ferum yang tinggi. Kegunaan utama mineral ini adalah untuk mendapatkan logam titanium yang digunakan untuk pembuatan aloi kuat dan ringan dan peralatan pembinaan stesen janakuasa dan bangunan keselamatan serta penghasilan pigmen putih di dalam penghasilan cat (Ti0 2 ). Mendapat nama dari tempat mula dijumpai iaitu di Pergunungan Ilmen, Selatan Urals di Rusia.

KALSIT / CALCITE
Ia mempunyai kekerasan 3 yang mampu digores oleh duit siling,
dengan graviti tentu 2.7 dan sistem hablurnya Trigonal. Mempunyai warna yang pelbagai dari tidak berwarna, putih, kekuningan dan kelabu. Bagi kalsit yang tidak berwarna ia dipanggil Iceland Spar kerana jernih seperti ais di Iceland. Ia juga melarut jika dikenakan asid hidroklorik sejuk dan mengeluarkan gas karbon dioksida yang tidak berbau disamping ia menunjukan ciri pembelauan berganda jika dilihat melaluinya. Kegunaan utama kalsit ialah untuk pembuatan peralatan optik , pembuatan simen dan peralatan pendingin. Antara tempat mudah di dapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Gunung Keriang, Kedah.

KASITERIT
Mendapat nama dari bahasa Greek “Kassiteros –Tin”. Ia berwarna
perang dan hitam keperangan dengan kilauan bukan logam berwarna putih ke kuning pucat, mempunyai kekerasan 6-7, sistem hablur Tetragonal dan graviti tentu yang tinggi iaitu 7.0. Ia mudah dijumpai dalam bentuk masif, fibrous dan ketulan hablur kecil. Mineral ini merupakan sumber utama bijih timah dengan kira-kira 78% stanum di dalam kasiterit. Kegunaan utama stamnum ialah dalam pembuatan pewter, peralatan pencetakan, bebola logam dan pembungkusan makanan. Banyak ditemui di kawasan Lembah Kinta, Lembah Klang dan Pengkalan Hulu, Perak.

KALKOPIRIT / CHALCOPYRITE
Dari bahasa Greek, chalkos - "copper" oleh itu "Copper Pyrite.
Mempunyai warna kuning gangsa, kuning berkarat dan hitam
kekuningan. Selalu disalah erti sebagai emas kerana warna yang hampir sama tetapi mempunyai kekerasan dan kilauan yang lebih dari emas. Mempunyai kekerasan yang rendah 3.5 - 4.0 dengan graviti tentu 4.2 dan sistem hablur tetragonal. Biasa dijumpai dalam bentuk masif, hablur kecil dan kadang kala telah diselaputi dengan mineral sekunder atau bersatu di dalam batuan granit dan kuarza. Ia melarut di dalam asid nitrik kerana komposisi kimianya dan hanya mempunyai 35% kuprum dari keseluruhan komposisinya. Kegunaan utamanya sebagai sumber logam kuprum walaupun peratusan kuprum yang rendah berbanding Cuprite 89% kuprum dan bahan penting dalam industri tenaga elektrik dan barang kemas. Antara tempat mudah di dapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Bukit Ibam Pahang.

KOLUMBIT / COLUMBITE
Sebenarnya terdapat beberapa siri kolumbit yang bergantung kepada jenis komposisi kimia mineral dengan niobium terletak pada hujung satu siri dan Tantalum pada hujung siri yang lain. Mempunyai warna hitam dan hitam keperangan, kekerasan 6.0, graviti tentu 5.2 hingga 7.9 yang bergantung kepada jenis unsur yang hadir dan mempunyai kilauan separa metalik. Ia tergolong dalam sistem hablur ortorombik dan biasanya ditemui dalam bentuk masif dan granular di dalam batuan granit dan jenis batuan igneus lain. Ia merupakan sumber logam Niobium dengan kandungan 55% dari keseluruhan mineral dan sumber tantalum dengan kandungan 70% dari keseluruhan mineral bergantung kepada sirinya. Kegunaan utama logam tantalum sebagai logam tahan suhu tinggi, peralatan perubatan, pembuatan peralatan optik dan peralatan aeroangkasa.

KORUNDUM / CORUNDUM
Mendapat nama dari bahasa Sanskrit, Kuruvinda bererti delima. Mempunyai pelbagai warna dari merah, biru, jingga, kuning, putih dan kelabu. Ia sangat keras sehingga hanya berlian dapat mecalarkannya. Kekerasanya ialah 9 hanya boleh digores oleh berlian, graviti tentu 4.0 dengan kilauan bukan logam dan sebam akibat proses luluhawa. Ia tergolong dalam kategori sistem hablur hexagonal dan biasa ditemui dalam bentuk masif, hablur, granular dan bentuk barrel.
Kegunaan utamanya sebagai bahan perhiasan diraja iaitu batu permata dan bahan pelelas di dalam peralatan pertukangan dan kimpalan. Terdapat nama khas untuk batu permata dari keluarga korundum iaitu Delima (merah), Nilam (biru dan selain dari merah) dan padparadscha (jingga) mineral ini mempunyai nilai yang tinggi kerana sukar di dapati, warna yang menarik, kekerasan yang tinggi dan nilai sejarah mengikut budaya masing –masing. Antara tempat mudah di dapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Lembah Kinta Perak dan Sri Langka.

KAOLINITE
Mudah ditemui di Kao-Ling China, maka namanya dipanggil
Kaolinit. Terbentuk dari pemendakan silika yang kaya dengan
logam aluminium. Ia mempunyai sistem hablur triklinik dan
mempunyai ira yang baik. Biasanya berwarna putih, dan kelabu
yang kusam. Kekerasannya 2.0 – 2.5 dan graviti tentu yang rendah 2.6 – 2.7. Biasa ditemui dalam bentuk masif dan macam tanah liat. Kegunaan utama kaolinit ialah sebagai bahan utama dalam pembuatan seramik, bahan tambahan dalam pembuatan kertas, cat dan plastik. Antara tempat mudah didapati mineral ini ialah di
sekitar kawasan Terung dan Bidor, Perak

KUARZA / QUARTZ
Mendapat nama dari Jerman yang merupakan nama tempat iaitu Quarz.
Merupakan mineral yang paling biasa ditemui, mempunyai pelbagai warna dari tak berwarna hingga kelabu. Setiap warna ini, mempunyai nama khas yang membolehkan pengecaman secara tepat dapat dilakukan seperti ungu (kecubung), merah jambu (kuarza ros), kuning (sitren), kelabu (kuarza berasap) dan lain-lain lagi. Ia mempunyai kekerasan 7, graviti tentu 2.63, sistem hablur heksgonal, bentuk yang biasa ditemui ialah hablur dan masif. Ia boleh dilarutkan di dalam asid hidroflorik. Kuarza boleh dibahagikan kepada dua kategori iaitu makrokristalin dan juga mikrokristalin. Makrokristalin bermaksud hablur Kristal tersebut boleh dilihat dengan mata kasar. Biasanya Kristal jenis ini adalah bersifat lutsinar. Mikrokristalin pula bermaksud hablur tersebut hanya boleh dilihat dibawah
kanta perbesaran yang tinggi seperti mikroskop. Hablur Kristal ini biasanya bersifat lutcahaya atau opak. Kegunaan utama kuarza ialah dalam pembuatan kaca, peralatan optik, peralatan elektrik dan batu permata. Antara tempat mudah di dapati mineral ini ialah di sekitar kawasan terumbu kuarza Klang Gate,Selangor dan dikawasan berbatuan Igneus.

LATERITE
Merupakan sejenis bauksit tetapi kaya dengan logam ferum hidroksida yang mudah ditemui di kawasan yang kaya dengan logam ferum. Ia terbentuk akibat proses luluhawa terhadap mineral kaya ferum seperti magnetit, hematit dan geothit serta siderit. Berwarna merah pekat dan perang gelap akibatan dari ion ferum dan melekit jika melarut di dalam air. Kegunaan utama laterit ialah
penambahan jisim bahan untuk sesuatu kawasan pembinaan dan pembaikan kawasan. Antara tempat mudah didapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Pelepah Kanan, Johor dan Bukit Selambau, Kedah.

MAGNETITE
Dinamakan mengikut penemunya iaitu Magnes, seorang gembala
kambing yang meletakan paku pada kasutnya dan paku itu melekat pada batuan ini. Ia mengandungi kira-kira 73% ferum dari komposisinya. Biasa dijumpai dalam bentuk granular, masif dan hablur yang berwarna hitam berkilat dan berkilauan logam. Kadang kala ditemui dalam bentuk seperti pasir hitam yang berat. Ia mempunyai kekerasan 6.0 dan grativi tentu 5.2 serta meninggalkan corekan berwarna hitam apabila dicorek pada porselin. Ia terbina dari sistem hablur kubus maka mudah mengenalpasti bentuk hablurnya. Kegunaan utamanya di dalam perlombongan bijih besi untuk mendapatkan logam ferum. Antara tempat mudah di dapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Pelepah Kanan, Johor dan Hulu Kinta, Perak.

MIKA / MICA 
Keluarga mika yang utama ia itu biotit K(Mg,Fe) 3 AlSiO 3 O 10
(OH,F) 2 (granular hitam) dan muskovit Kal 2 (AlSi 3 O 10 ) (OH,F) 2 (keping berwarna perak dan lutsinar). Biotit merupakan mineral yang kaya dengan ferum dan magnesium manakala muskovit kaya dengan aluminium sahaja. Biasanya ia muncul di dalam batuan igneus dan metamorf. Ia terbina dari sisitem hablur monoklinik, mempunyai kekerasan 2 – 3 dan graviti tentu 2.8 – 2.9. Kegunaan utama mika ialah sebagai bahan penebat di dalam industri semikonduktor dan penjanaan kuasa elektrik serta bahan pelincir tayar. Antara tempat mudah didapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Bukit Mor, Muar, Johor.

MONAZITEMonazein bererti “to be alone” di dalam bahasa greek kerana ia kebanyakan bersendirian di dalam batuan pegmatit posfatik semasa dijumpai. Menjadi sumber utama untuk unsur thorium dan cerium yang jarang ditemui di muka bumi. Ia berwarna kuning pucat, perang gelap dan merah pucat, mempunyai kekerasan 5.5, graviti tentu 4.8 – 5.3 bergantung kepada peratusan unsur thorium dan cerium di dalam mineral tersebut yang tidak tetap. Ia tergolong dalam sisitem hablur monoklinik dan biasa ditemui dalam bentuk butiran hablur dan tabular seperti pasir. Kegunaan unsur di dalam mineral ini ialah dalam pembuatan elektrod dan rawatan radioaktif untuk pesakit barah.

PIRIT / PYRITE
Dalam bahasa Greek, Pirit bererti "stone which strikes fire”, ia mengandungi Fe 45.5% dan S 54.5%. Sering disalaherti sebagai emas kerana warna yang hampir sama seperti emas. Mempunyai warna kuning gangsa hingga kuning pucat, kekerasan 6, graviti tentu 5.0 – 5.2, sistem hablur kubus, memberikan warna corekan pada porselin yang berwarna hitam kehijauan dan menjadi bahan bermagnet setelah dipanaskan dengan kuat. Selalu muncul dengan bentuk hablur berkilat, granular, masif dan aggregat aluvium serta mudah ditemui di banyak kawasan. Kegunaan utama sebagai bahan pembuatan asid sulfurik dan pengasingan unsur sulfur. Disamping itu, kebiasaannya mineral ini bersatu dengan emas dan kuprum. Antara tempat mudah didapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Bukit Ibam , Lancang, Pahang dan di Bukit Besi, Terengganu.


SCHEELITE
Mendapat nama sempena seorang ahli kimia Sweden Karl
Wilhelm Scheele (1742-1786). Ia berwarna putih kehijauan dan
putih kekuningan, dengan kekerasan 4.5, graviti tentu 2.44 – 2.5,
sistem hablur tetragonal dan biasa ditemui dengan bentuk hablur,
masif dan reniform (seperti buah pinggang) dengan kandungan
tungsten 63.8% dan kalsium 13.9%. Ia boleh melarut di dalam
asid hidroklorik dan asid nitrik dan ia boleh mengeluarkan
sinaran berwarna putih kebiruan yang cerah di bawah sinar UV gelombang pendek (ciri fluorescent).Kegunaan utamanya sebagai sumber logam tungsten yang digunakan sebagai filamen.



SPINEL
Spinel terdiri daripada system hablur isometik. Walau bagaimanapun ianya biasa dijumpai dalam bentuk berkembar membentuk oktahedra. Nama asal mineral ini telah hilang ditelan zaman tetapi ianya mungkin berasal daripada perkataan latin spina yang bermaksud duri kecil merujuk kepada hujung tajam sesetengah spinel. Ia mempunyai kekerasan 8 dan gravity tentu 3.54-3.63 dengan kilauan berkaca ke sebam. Sebelum kedatangan sains moden, spinel dan delima (ruby) dianggap sama. Spinel yang biasanya ditemui adalah berwarna merah,
biru, hijau, kuning, perang dan hitam.

TALKUM / TALC
Mendapat nama dari bahasa arab Talc, ia merupakan
mineral yang lembut, berwarna putih kehijauan, kekerasan 1, graviti tentu 2.7 – 2.8, sistem hablur monoklinik dan biasa muncul dengan bentuk masif, keping kecil dan butiran halus. Ia juga mempunyai ciri fluorescent. Kegunaan utama mineral ini sebagai bahan pembuatan kosmetik iaitu bedak, bahan penebat elektrik, seramik dan bahan tambahan dalam cat, getah, racun serangga dan kertas. Antara tempat mudah didapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Tapah Perak.

TOPAZTopaz adalah mineral silika yang terdiri daripada aluminium dan fluorin. Tidak dapat dipastikan samada nama topaz berasal daripada perkataan Sanskrit ataupun greek. Walau bagaimanapun perkataan greek „topazios‟ bermaksud batu permata hijau. Topaz mempunyai kekerasan 8 dan gravity tentu 3.49–3.57 dengan kilauan berkaca. System hablurnya berbentuk orthorhombic dan biasanya digunakan sebagai batu permata. Terdapat beberapa warna topaz seperti tidak berwarna, biru, perang, oren, kelabu, kuning, hijau, merah jambu dan merah jambu kemerahan (reddish pink). Antara tempat yang boleh ditemui adalah seperti di Chenderiang, Perak

TURMALIN (Kompleks Aluminium Borosilikat dengan Logam Alkali)
Turmalin adalah merupakan keluarga kompleks diatas yang terdiri dari 12 ahli yang mempunyai komposisi yang hampir sama dengan sedikit perbezaan. Terdiri dari pelbagai warna dari hijau gelap, perang, biru, merah, merah jambu dan hitam. Kekerasan setiap spesis ini ialah 7.0, graviti tentu 3.0 – 3.2, terbentuk dari sistem hablur hexagonal dan mudah ditemui dalam bentuk siga segi, prisma dan butiran hampir bulat. Kegunaan biasa mineral ini ialah sebagai batu permata bagi yang menarik warnanya. Antara tempat mudah didapati mineral ini ialah di sekitar kawasan Lombong Tekah, Gopeng, Perak.

ZIRKON
Mendapat nama dari bahasa Arab iaitu Zargun yang bermakna warna emas. Ia mempunyai pelbagai warna tetapi yang tulen adalah tidak berwarna dan ia boleh dirawat untuk mendapatkan warna yang dikehendaki dalam industri batu permata. Ia mempunyai kekerasan 7.5, graviti tentu 3.9 – 4.8 bergantung kepada jenis unsur surih yang hadir, sistem hablur tetragonal dan bentuk paling biasa ditemui ialah prisma, hablur, tabular dan butiran halus seperti pasir. Kegunaan utamanya selain dijadikan batu permata ialah sumber logam zirkonium yang digunakan dalam industri nuklear, pembuatan aloi dan pelelas.